Dünyanın En Nadir Hazinesi: Sadece Bir Kez Keşfedildi, Eşi Benzeri Yok

Myanmar’ın Mogok bölgesinde, ilk bakışta sıradan bir taş gibi görünen kırmızımsı turuncu bir kristal keşfedildi. Ancak bu küçük kristal, göründüğünden çok daha fazlasını barındırıyor. Tabiri caizse elmasın pabucu dama atıldı da diyebiliriz.

Kyawthuiteadı verilen mineral, bilim dünyasında “dünyanın en nadir minerali” olarak kabul ediliyor. Bugüne kadar yalnızca tek bir örneği bulunabilen Kyawthuite, eşsiz yapısıyla bilim insanlarının büyük ilgisini çekmiş durumda. Öylesine özel ki, bugüne kadar benzerine başka hiçbir yerde rastlanmadığı söyleniyor.

EŞİ BENZERİ YOK

Mashable'ın derlemesine göre 1,61 karat (0,3 gram) ağırlığındaki bu tek örnek, hem bilim insanlarının hem de koleksiyoncuların ilgisini fazlasıyla çekmiş durumda.

Öte yandan Kyawthuite kristali, ilk kez 2010 yılında Myanmar’ın Mogok yakınlarındaki Chaung Gyi Vadisi'nde safir avcıları tarafından keşfedildi. Başlangıçta sıradan bir taş sanılan bu kristal, daha sonra alanında ünlü bir bir mineralog olan Dr. Kyaw Thu tarafından ‘eşi benzeri olmayan’ şeklinde yorumlandı.

Yapılan kapsamlı analizlerden sonra Uluslararası Mineraloji Birliği (IMA), 2015 yılı içerisinde kyawthuite'yi yeni bir mineral olarak tanıdı. Bugün bu türünün tek örneği, Los Angeles County Doğa Tarihi Müzesi'nde bulunuyor.

BENZERSİZ KOŞULDA OLUŞTU

Kyawthuite, kimyasal formülü Bi₃⁺Sb₅⁺O₄ olan oldukça özel bir mineral. Yapısında, bizmut ve antimon oksitler yer alıyor. İlginç olan, bu mineralin içinde genellikle siyah toz halinde elde edilen nadir bir element olan tantalın izleri bulunması. Bu elementler tek başına çok da sıra dışı sayılmasa da, kyawthuite yalnızca benzersiz koşullar altında oluşabiliyor.  Ve bilim insanları da bu duruma çok aşina değil.

Mineralin yapısında, bizmut atomlarına bitişik şekilde yerleşmiş dama tahtasını andıran antimon ve oksijen tabakaları dikkat çekiyor. Ayrıca, yoğunluğu suyun tam sekiz katı; bu da küçük boyutlarına rağmen oldukça ağır olmasını sağlıyor. Tüm bu özellikler, kyawthuite’i yalnızca bir mineral değil, doğanın gizemli bir mucizesi haline getiriyor.

Öte yandan Myanmar'ın zengin maden yatakları, perde arkasındaki üzücü olayları da beraberinde getiriyor. Bölgede on yıllardır devam eden siyasi istikrarsızlık, sıkı askeri denetim ve insan haklarının ihlal edilmesi, bölgedeki değerli taş ticaretine gölge düşürüyor. Bölgede madenciliğin güvensiz koşullar altında yapılmasının yanında zorla çalıştırma ve çocuk sömürüsü gibi olaylar, eleştirileri de beraberinde getiriyor. Bu etik kaygılar nedeniyle bazı kişiler, Myanmar'dan elde edilen malzemeleri boykot etmeye başladı. Sonunda da nadir minerallerinin incelenmesine ve ticarileştirilmesine bazı sınırlamalar getirildi.